विशेषणं विशेष्य भाव विषये अध्यनेव |
लिङ्ग शंब्द: अस्ति |
बालकः उत्तमः अस्ति | = लड़का अच्छा है | (Good boy.)
उत्तमा बालिका | = अच्छी लड़की है | (is a good girl.)
फलं उत्तमं अस्ति | = अच्छा फल है | (Good fruit.)
वचन: शंब्दः अस्ति |
एकवचन
बालकः उत्तमः | = अच्छा लड़का है | (Good boy.)
ग्रन्थः सरेष्ठः | = किताब में वांछित है | (desired in the book.)
पत्रिका उत्तमा | = पत्रिका अच्छी है | (The magazine is good.)
बहुवचन
सुन्द्राणि पुष्पाणि | = सुन्दर फुले है | (Beautiful flowers.)
कानिचन शब्दः |
एकवचन
उत्तमाः बालिकाः | = अच्छी लड़किया है | (It's a good girl.s.)
उत्तमः पुरुषाः | = अच्छा आदमीये है | (Good men.s.)
द्विवचन
उत्तमं क्रीडागणं | = अच्छा खेलता है | (plays well.)
%20(1).jpg "विभक्ति शंब्दः अस्ति |")
.jpg "सप्तसु विभक्तिषु उदाहरण | अभ्यास")
उत्तमाः ग्रन्थाः | = अच्छा दो किताब है | (Nice two books.)
उत्तमे नेत्ररे | = दोनों आँख अच्छा है | (Both eyes are good.)
उत्तमाः बालिकाः | = दोनी लड़की अच्छी है | (Both girls are good.)
उत्तमाः पत्रिकाः | = दोनी पत्रिका अच्छी है | (Both magazines are good.)
बहुवचन
उत्तमानि पुष्पाणि | = अच्छे फुले है | (Flowers well.)
उत्तमानि द्वाराणि | = अच्छे द्वारे हैं | (Good gates.)
उत्तमानि वस्त्राणि | = अच्छे कपड़े है | (Have nice clothes.)
उत्तमानि फलानि | = अच्छे फले है | (Has good fruits.)
शरेष्ठानि पुस्तकाणि | = शरेष्ठ किताब है | (is the best book.)
विभक्ति शंब्दः अस्ति |
%20(1).jpg "विभक्ति शंब्दः अस्ति |")
अहं उत्तमं ग्रन्थं पठामि | = मै अच्छा किताब पडता हु | (I read good book.)
अहं उत्तमां पत्रिकां पठामि | = मै अच्छा पत्र पडता हु | (I get a good letter.)
साः रुचिराणि फलानि इच्छति | = वह पसंदिरा फल खाना चाहता है | (He wants to eat favorite fruit.)
दोयम वाक्य |
अहं आकषकं ग्रन्थं पठामि | = में भरा हुआ किताब पढ़ा हु | (I have read a full book.)
अहं रीक्तौ आसन्दौ पारसोय स्थापयामि | = मै खाली कुर्सी पारसोय स्थाप किया था | (I had set up an empty chair.)
अहं सुन्दरान् कण्ठाहारान धरामि | = मै सुन्दर हार पकरा हु | (I am wearing a beautiful necklace.)
अहं सुन्दरी: लेखनी: कृनामि | = मै सुन्दर कलम ख़रीदा हु | (I have bought a beautiful pen.)
अहं उत्तमा: पत्रिका: पठामि | = अहम् अच्छा पत्र पढ़ता हु | (I read a good letter.)
सप्तसु विभक्तिषु उदाहरण |
अभ्यास
.jpg "सप्तसु विभक्तिषु उदाहरण | अभ्यास")
मुर्खेन छात्रेन् सः अहं संभाषणम् न करोमि | =
मुर्ख विद्यार्थी के साथ बातचीत नहीं करता हु | (I don't talk to stupid students.)
बुद्धिमती छात्रे विषेश गुणा: भवन्ति | =
बुद्धिमान विद्यार्थी को विशेष गुण है | (The intelligent student has a special quality.)
सः उत्तमः छात्र्: =
वह अच्छा विद्यार्थी है | (He is a good student.)
हे कोशलः छात्र आगच्छन्तु | =
हे कोशल विद्यार्थी आ गए है | (Hey dear student has arrived.)
अहं निपुणं छात्रं इछामि | =
मै विशेषज्ञ विद्यार्थी बन्ना चाहता हु | (I want to become specialist student.)
अहं क्रियाशीलेन् छात्रेन् सह पठामि | =
मै सक्रिय विद्यार्थी के साथ पढ़ता हु | (I study with active student.)
उत्तताय छात्राय पत्रिकाम् ददामि | =
अच्छा विद्यार्थी पत्र देता है | (Good student gives letter.)
अहं निपुनात छात्रात ग्रन्थं स्वीकरोमि | =
मै विशेषज्ञ विद्यार्थी से किता लेता हु | (I take a book from a specialist student.)
मूर्खस्य छात्रस्य छात्रात मेटिंग न करोमि | =
मुर्ख विद्यार्थी के विद्यार्थी मीटिंग नहीं करते है | (Students of stupid students do not hold meetings.)
विशेषणं विशेष्यस्या अभ्यास |
उत्तमान् बालकान् अहं न तर्जयामि | =
अच्छा लड़का मुझे भला-बुरा नहीं कहा है | (Good boy, I have not been called good or bad.)
उत्तमा: लेखन्या: सन्ति | =
अच्छे कलमे है | (There are good pens.)
उत्तमानि गृहाणि जनाः क्रीडन्ति | =
अच्छा घरे में लोग खेलते है | (People play in a good house.)
उत्तमे पुस्तके उत्तमाः विचारः सन्ति | =
अच्छा किताब में अच्छा विचार रहता है | (Good thoughts lie in a good book.)
अहं उत्तमात् नगरात् आगतवती | =
में अच्छा शहर से आ गया हु | (I have come from good city.)
श्लोकं
यल्लिङ्गं यद्वचनं या च विभक्तिर्विशेष्यस्य |
तल्लिङ्गं तद्वचनं सा च विभक्तिर्विशेषेणस्यापि ||
अर्थात जो लिङ्ग, जो वचन ओर् जो विभक्ति विशेष्य मे होती है, वहि लिङ्ग, वचन और विभक्ति विशेषण में भी
होती है |
(That is, whatever gender, which is in the word and the inflectional adjective, the same gender, word and inflectional adjective.
it occurs.)
. 'एकस्मै बालकाय फलं यच्छ |' में एक बालक के लिए फल दो | अत: बालक यह सम्म्रदानकारक है और
उसमे चतुर्थी विभक्ति हुई है | उसका विशेषण होने के कारण एकस्मै में भी चतुर्थी विभक्ति होगी |
अतः स्पष्ट होता है, 'एकस्मै बालकाय फलं यच्छ' इसे वाक्य के रेखाड़कितपद में चतुर्थी विभक्ति है |
In this post we are discussing how to use Visheshnam visheshy bhav vishaye adhyanev - Shlokam, Varna etc. This one is an video classes by just watching videos you can learn to speak in Sanskrit language without any difficulty.
No comments:
Post a Comment