शतृ-प्रत्यय पुल्लिन्ग भवति |
प्रथमा विभक्ति पुल्लिन्ग शब्दः अस्ति |
एकवचन
गच्छन = जा रहा है | (He is going.)
पठन = पढ़ रहा है | (is reading.)
लिखन् = लिख रहा है | (is writing.)
क्रिडन = खेल रहा है | (is playing.)
नयन् = ले जा रहा है | (is taking.)
मिलन् = मिल रहा है | (Are getting.)
बहुवचन्
गच्छन्त: = जा रहे है | (are going.)
पठनतः = पढ़ रहे है | (are reading.)
लिखन्तः = लीख रहे है | (is writing.)
क्रिडन्त: = खेल रहे है | (are playing.)
नयन्तः = ले जा रहे है | (is carrying.)
मिलन्तः = मिल रहे है | (meeting up.)
कथम् प्रयोगः भवति |
बहुवचन् तदैव वाक्यं कथम् प्रवृतियां इति पश्यामः |
बालकाः गच्छन्तः सन्ति | = लड़के जा रहे है | (The boys are leaving.)
वृद्धाः उपविशन्तः सन्ति | = वृध्द लोग बेट रहे है | (Older people are having sons.)
कानिचित् वाक्यानि बहुवचन् |
नटाः अभिनयन्तः सन्ति | = अभिनेता अभिनय कर रहे है | (Actor is acting.)
ग्राहकः गच्छन्तः सन्ति | = ग्राहके जा रहे है | (Customers are leaving.)
चोराः धावन्तः सन्ति | = चोरे भाग रहे है | (The thieves are on the run.)
भक्ताः नमन्तः सन्ति | = भक्ते नमस्कार कर रहे है | (The devotees are saluting.)
रासभाः वहन्तः सन्ति | = ब्रेयर हवा बाह रहे है | (Breyer is blowing the wind.)
शिक्षकाः दर्शयन्तः सन्ति | = शिक्षक दिखा रहे है | (The teacher is showing)
वादकः वादयन्तः सन्ति | = खिलाड़ी खेल रहे है | (Players are playing.)
अर्चकाः पूजयन्तः सन्ति | = पूजा अंदर कर रहे है | (Worship is being done inside.)
चालकाः चालयन्तः सन्ति | = ड्राइवर गाड़ी चला रहे है | (Driver is driving.)
व्यार्घाः गर्जन्तः सन्ति | = बाघ गर्जन रहे है | (Tigers are roaring.)
द्विवचन अपि अस्ति |
गच्छन - गच्छन्तौ - गच्छन्तः | = जा रहा है | (He is going.)
लिखन् - लिखन्तो - लिखन्तः | = लिख रहा है | (is writing.)
लिखन्तो बालकौ | = दो लड़का लिख रहा है | (Two boys are writing.)
गच्छन्तौ पुरुषौ | = दो पुरुष जा रहा है | (Two men leaving.)
अकारान्त: पुल्लिन्गे भवति |
प्रथमा विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन भवति |
गच्छत् - गच्छन् - गच्छन्तौ - गच्छन्तः | = जाता - जा रहा - जा रहा - जा रहे |
(Going - going - going - going.)
लिखत् - लिखन् - लिखन्तो - लिखन्तः | = लिखना - लिख रहा - लिख रहा - लिख रहे |
(Writing - writing - writing - writing.)
पठत् - पठन् - पठन्तौ - पठन्तः | = पढ़ना - पढ़ रहा - पढ़ रहा - पढ़ रहे |
(Reading - reading - reading - studying.)
नमत् - नमन् - नमन्तौ - नमन्तः | = झुकना - झुक रहा - झुक रहा - झुक रहे |
(Leaning - Leaning - Leaning - Leaning.)
वदत् - वदन् - वदन्तौ - वदन्तः | = बोलना - बोल रहा - बोल रहा - बोल रहे |
(Speaking - speaking - speaking - speaking.)
(Speaking - speaking - speaking - speaking.)
शतृ-प्रत्यय रूपाणि स्त्रीलिंग भवति |
गच्छन् - गच्छन्ति | ()
अहलिया लिखन्ति अस्ति | = अहलिया लिखा रही है | (Ahaliya is writing.)
अहलिया फलेके स्वोनाम् लिखन्ति अस्ति | =
अहलिया फलो का पूरा नाम लिख रही है | (Ahaliya is writing down the full name of the fruit.)
लिखिता खादन्ति अस्ति | = लिखिता खा रही है | (The writing is eating.)
सहना पुस्तकं पठन्ति अस्ति | = सहना किताब पढ़ रही है | (Sahana is reading a book.)
बालिका शालां गच्छन्ति अस्ति | = लड़की हॉल में जा रही है | (The girl is going to the hall.)
भगनि चित्रं पश्यन्ति अस्ति | = बहन चित्र देख रही है | (Sister is looking at the picture.)
पुल्लिन्ग तह स्त्रीलिंग प्रवन्तते अति जानीमः |
पुल्लिन्ग स्त्रीलिंग
लिखन् = लिख रहा (writing.) लिखन्ति = लिख रही (writing.)
गच्छन् = जा रहा (going.) गच्छन्ति = जा रही (going.)
वदन् = बोल रहा (speaking.) वदन्ति = बोल रही (speaking.)
पश्यन् = देख रहा (looking at) पश्यन्ति = देख रही (looking at)
जापन् = अस्वीकार कर रहा (Rejecting.) जापन्ति = अस्वीकार कर रही (Rejecting.)
अभ्यास
रमा पाठन पठन्ति अस्ति | = रमा पाठ पढ़ रही है | (Rama is reading the text.)
लता गितं गायन्ति अस्ति | = लता गीत गा रही है | (Lata is singing a song.)
बालिका फलं खादन्ति अस्ति | = लड़की फल खा रही है | (Girl is eating fruit.)
दीपा लिखन्ति अस्ति | = दीपा लिख रही है | (Deepa is writing.)
सीता वनं गच्छन्ति अस्ति | = सीता जंगल में जा रही है | (Sita is going to the forest.)
सः हसन्ति अस्ति | = वह हस रही है | (She is laughing.)
In this post we are discussing how to use Shatri pratyay pulling bhavati, Katham prayogah bhavati, Varna etc. This one is an video classes by just watching videos you can learn to speak in Sanskrit language without any difficulty.
No comments:
Post a Comment